Giáo trình gồm 8 chương: Chương 1 trình bày sự ra đời, các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội gắn liền với vai trò của C. Mác, Ph. Ăngghen và V.I. Lênin; đối tượng, phương pháp và ý nghĩa việc nghiên cứu, học tập môn Chủ nghĩa xã hội khoa học. Từ Chương 2 đến Chương 8 trình bày một cách hệ thống, toàn diện lý luận về chủ nghĩa xã hội và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội với những đặc trưng bản chất về Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; Chủ nghĩa xã hội và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; Nền dân chủ và Nhà nước xã hội chủ nghĩa; Cơ cấu xã hội - giai cấp và liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; Vấn đề dân tộc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; Vấn đề tôn giáo trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; Vấn đề gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. So với giáo trình dành cho bậc không chuyên, giáo trình dành cho hệ chuyên lý luận chính trị tách riêng vấn đề dân tộc và vấn đề tôn giáo để trình bày kỹ hơn, đầy đủ và sâu hơn hai nội dung thường xuyên được coi là “nhạy cảm”, dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng chống phá, xuyên tạc về bản chất của chủ nghĩa xã hội.

    Giáo trình nhằm giúp sinh viên, học viên nắm được những tri thức cơ bản, cốt lõi nhất, mở rộng và chuyên sâu về Chủ nghĩa xã hội khoa học, một trong ba bộ phận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin; từ đó nâng cao hiểu biết thực tiễn và khả năng vận dụng các tri thức nói trên vào việc xem xét, đánh giá những vấn đề chính trị - xã hội của đất nước liên quan đến chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; nắm chắc và vận dụng thành thạo những kiến thức đã học vào công việc giảng dạy của cá nhân sau khi ra trường.