Cuốn sách chuyên khảo này được trình bày chi tiết trong 7 chương với các kết quả nghiên cứu được tích lũy trong giai đoạn từ 2014-2022 của tập thể tác giả và các cộng sự, bao gồm:
Chương I đến Chương III cung cấp cho độc giả các kiến thức nền tảng được tổng hợp về các khái niệm, nguồn gốc, cơ chế nội sinh, tiềm năng khai thác và một số hướng nghiên cứu cập nhật, kỹ thuật thực nghiệm về xạ khuẩn nội sinh trên thực vật.
 Chương IV đến Chương VI trình bày các kết quả nghiên cứu của nhóm tác giả về xạ khuẩn cộng sinh trên một số mô hình cây dược liệu Việt Nam bao gồm: cây long huyết (Dracaena cochinchinensis Lour.), cây quế đơn (Cinnamomum cassia Presl), cây màng tang (Litsea cubeba (Lour.) Pers.). Các kết quả nghiên cứu được trình bày về kỹ thuật phân lập, phân loại xạ khuẩn, đánh giá đặc tính sinh học, di truyền gen chức năng liên quan đến sinh tổng hợp hoạt chất trao đổi thứ cấp, xác định
cấu trúc một số chất có hoạt tính kháng vi sinh vật gây bệnh, vi sinh vật đa kháng thuốc, hoạt tính gây độc định lượng trên tế bào ung thư gan Hep3B, HepG2; ung thư phổi A594, ung thư phổi A549 kháng EGFRTKI ở người; ung thư vú MCF7 và xác định được tương tác cộng hưởng tăng cường hiệu quả kháng vi sinh vật gây bệnh của cao chiết thô của xạ khuẩn và tinh dầu của thực vật.
 Chương VII trình bày kết quả nghiên cứu về phân lập xạ khuẩn nội sinh trên cây ngập mặn gồm cây vẹt (Bruguiera gymnorrhiza), cây sú (Agiceras corniculatum) và sàng lọc các chủng có hoạt tính: ức chế vi sinh vật gây bệnh; gây độc tế bào ung thư phổi A549, ung thư vú MCF7, ung thư gan Hep3B; ức chế gốc tự do DPPH và superoxide trong điều kiện in vitro. Nghiên cứu giải trình tự hệ gen trên 2 đối tượng xạ khuẩn cho thấy: xạ khuẩn S. parvulus SX6 có các cụm gen tham gia sinh tổng hợp sản phẩm trao đổi chất thứ cấp, các cụm gen mới có tiềm năng sinh tổng hợp các chất kháng sinh, chất kháng tế bào ung thư mới và đề xuất được con đường sinh tổng hợp chất có nguồn gốc từ thực vật gồm daidzein và genistein; xạ khuẩn S. parvulus VCCM 22513 trên cây vẹt có các gen sinh tổng hợp mycothiol và ergothioneine, gen chống gốc tự do oxy hoá, gen thẩm thấu, gen kháng sốc lạnh và sốc nhiệt, góp phần vào khả năng sống sót trong môi trường nội sinh ở cây ngập mặn