Cuốn sách ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung được kết cấu thành 4 chương: Chương 1: Tình hình công giáo Miền Bắc và Miền Nam giai đoạn 1954-1975; Chương 2: Đời sống tôn giáo của người công giáo Việt Nam giai đoạn 1954-1975; Chương 3: Công giáo Việt Nam với một số vấn đề chính trị giai đoạn 1954-1975; Chương 4: Công giáo Việt Nam với văn hóa, xã hội giai đoạn 1954-1975.

Công giáo sau mấy trăm năm hình thành và phát triển tại Việt Nam đã định hình ra những nét văn hoá riêng của mình. Tuy nhiên khi cách mạng và chiến tranh nổ ra đã làm đảo lộn các không gian văn hoá Công giáo. Cuộc di cư năm 1954-1955 xuất phát từ lý do chính trị và tôn giáo đã tạo ra một sự thay đổi lớn về mặt nhân khẩu tôn giáo ở hai miền Nam và Bắc. Cuộc di cư đã để lại một hệ quả lâu dài về mặt chính trị làm kéo dài tình trạng chiến tranh và chia cắt đất nước. Phần lớn những người di cư vào Nam là người Công giáo. Họ mang theo cả tâm lý lối sống và các thái độ chính trị vào miền Nam. Tại đó, họ tập hợp và định cư phần lớn ở Sài Gòn và những vùng phụ cận. Dù vậy tại miền Bắc vẫn còn những người Công giáo không di cư mà ở lại chung sống với chế độ mới theo một cách thức và lựa chon riêng của mình. Người Công giáo di cư có thể nói là một sự kiện chính trị lớn liên quan cuộc chiến tranh ý thức hệ giữa Cộng sản và Tư bản mà người Công giáo Việt Nam cũng là một nạn nhân của các âm mưu lợi dụng tôn giáo cho các mục đích chính trị.

Sự cải tạo xã hội ở miền Bắc 1954-1975 đã làm gia tăng các không gian văn hoá thế tục và có ảnh hưởng đến tư duy sinh hoạt văn hoá của một số người Công giáo. Dù vậy người Công giáo cơ bản vẫn bảo lưu được những sinh hoạt văn hoá truyền thống của mình. Thời kỳ này ở miền Bắc xuất hiện các xu hướng thích ứng hội nhập của người Công giáo với đời sống văn hoá mới. Đồng thời vẫn có những người bảo thủ với những yếu tố này. Phần lớn con em người Công giáo được đi học trong các trường học của Nhà nước thay vì nhà thờ. Với xu hướng co cụm và khép kín, đa số người Công giáo miền Bắc vẫn sinh hoạt tôn giáo và văn hoá thuần tuý trong các không gian tôn giáo của mình.

Tại miền Nam có sự giao lưu và hội nhập nên người Công giáo sống trong một bối cảnh đa văn hoá. Ngoài những kết cấu có tính chất làng xã như ngoài Bắc để duy trì sinh hoạt tôn giáo họ cũng khá nhanh nhạy và hội nhập với bối cảnh mới. Điểm nối bật trong các hoạt động văn hoá của người Công giáo miền Nam là trên lĩnh vực báo chí, truyền thông. Ngoài ra các luồng tư tưởng văn hoá mới cũng đã được cập nhật như vấn đề dân chủ, thờ cúng tổ tiên, hôn nhân khác đạo…Nhìn chung trong một môi trường đã văn hoá, người Công giáo cũng đã khéo léo thích ứng để chọn lựa những yếu tố thích hợp cho mình bên cạnh việc bảo lưu các giá trị truyền thống của Công giáo.

Ở khía cạnh xã hội vị thế của người Công giáo miền Bắc liên quan nhiều đến sự hội nhập của họ với thể chế chính trị. Ở miền Nam thì vị thế có được từ những ưu đãi của chế độ thời kỳ đầu và những thích ứng của người Công giáo ở những giai đoạn sau. Thời kỳ này, người Công giáo miền Bắc hầu như rất ít có những hoạt động xã hội. Trong khi đó thì ở miền Nam đây là thời kỷ nở rộ các hoạt động y tế, giáo dục và từ thiện xã hội của người Công giáo. Điều này cho thấy người Công giáo đã có những đóng góp đáng kể trong các lĩnh vực này. Các đóng góp của người Công giáo trên lĩnh vực văn hoá, xã hội đã cho thấy tôn giáo này ở trong quá khứ đã từng là một nguồn lực vật chất và tinh thần đáng kể.