Trong lịch sử Việt Nam, nông nghiệp luôn giữ vai trò chủ đạo, chi phối nhiều hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội. Trong sản xuất nông nghiệp, nước là vấn đề có ý nghĩa sống còn, vì điều kiện khí hậu và địa hình ở Việt Nam khiến có nơi thì thừa nước gây lũ lụt, có nơi lại thiếu nước gây hạn hán. Tầm quan trọng của nước được thể hiện rõ trong câu thành ngữ: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Điều hòa nguồn nước - hay công tác thủy nông - chính là “lợi dụng cái lợi của nước, khắc chế cái hại của nước” trở thành một trong những biện pháp quan trọng nhất để duy trì, bảo vệ và phát triển nông nghiệp, giao thông - vận tải, thương mại, quốc phòng, an ninh…

Dưới góc độ khoa học, việc nghiên cứu về hệ thống thủy nông thời Pháp thuộc có ý nghĩa trong nghiên cứu lịch sử Việt Nam thời cận đại. Bởi khi đặt vấn đề nghiên cứu vào bối cảnh lịch sử đương thời, chuyên khảo này không chỉ làm rõ quá trình hình thành và hoạt động của hệ thống thủy nông, mà còn có được những nhận thức đúng đắn hơn, rõ ràng hơn về lịch sử Việt Nam thời kỳ này. Đó là các vấn đề khai thác kinh tế, sản xuất nông nghiệp, về chính sách thuộc địa của chính quyền thực dân Pháp, về thực trạng đời sống nông dân Việt Nam...