Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, suy thoái kinh tế toàn cầu, xung đột và chiến tranh ở một số khu vực có khả năng lan rộng trên thế giới, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và dịch bệnh phức tạp, đe dọa thành quả phát triển kinh tế và hơn thế ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội Việt Nam. Thực tiễn này đang đặt ra không ít khó khăn và thách thức trong quản lý phát triển xã hội Việt nam.

Thực tiễn phát triển đất nước cho thấy cuộc sống của người dân Việt Nam đã có nhiều thay đổi trong bốn thập kỷ vừa qua. Cơ hội lao động, việc làm, học tập, chăm sóc sức khỏe, tham gia chính trị - xã hội được mở rộng đối với tất cả các nhóm khác nhau trong xã hội. Việc mở rộng cơ hội trong cuộc sống đã kích thích tính năng động xã hội, nâng cao thu nhập cho các nhóm xã hội, cải thiện chất lượng cuộc sống và tiếp cận các dịch vụ xã hội của người dân. Song mặt trái của tăng trưởng kinh tế và phát triển đã dẫn đến phân tầng, phân hóa xã hội và gia tăng khoảng cách giữa các nhóm xã hội, khác biệt cuộc sống và bất bình đẳng cơ hội hưởng thụ giữa các nhóm trong xã hội, giữa các khu vực, vùng miền có dấu hiệu ngày càng gia tăng. Cuộc sống của các nhóm yếu thế ở Việt Nam tiếp tục phải đối diện với nhiều khó khăn và thách thức lớn trong bối cảnh đất nước chuyển đổi.

Việc nghiên cứu tìm tòi nhằm phác họa bức tranh về động thái xã hội Việt Nam để nhìn thấy thực trạng và các tác nhân và các chiều kích chi phối động thái xã hội, đồng thời gợi mở định hướng quản lý phát triển xã hội trong bối cảnh mới là rất cấp thiết. Cuốn sách là kết quả tổng hợp sản phẩm nghiên cứu của tác giả trong thời gian qua về các vấn đề liên quan đến động thái xã hội Việt Nam trong bối cảnh đất nước đang chuyển đổi nhanh để ngày càng phát triển và hội nhập sâu rộng với thế giới.