Cùng với sự phát triển và quá trình toàn cầu hóa kinh tế, tự do thương mại đã được thúc đẩy mạnh mẽ ở nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới. Ban đầu, tự do hóa thương mại chủ yếu diễn ra trong khuôn khổ hợp tác đa phương (như WTO), song kể từ năm 2000, xu hướng này bắt đầu suy yếu và bị lấn lướt bởi những liên kết thương mại dựa trên khuôn khổ các hiệp định thương mại khu vực (RTA).
Trong xu hướng hình thành và phát triển RTA trên thế giới, dù khởi động chậm hơn so với làn song RTA ở các quốc gia Châu Mỹ, Châu Âu và Châu Phi nhưng Đông Á lại thể hiện sự bứt phá ngoạn mục, được đánh giá là khu vực tham gia và ủng hộ các hiệp định khu vực tích cực nhất cả về số lượng và chất lượng.
Cuốn sách "Chiến lược RTA của các nước Đông Á và kinh nghiệm cho Việt Nam" của Lê Thị Ái Lâm và Nguyễn Thị Hồng Nga (đồng chủ biên) đã đưa ra quan niệm về RTA truyền thống và FTA mới, chiến lược và xu thế phát triển RTA ở các Đông Á, phân biệt RTA với hiệp định thương mại đa phương quy mô toàn cầu, chiến lược RTA của mỗi quốc gia, những đặc trưng và mục tiêu RTA ở các nước Đông Á và xu hướng phát triển của nó. Bên cạnh đó các tác giả chỉ ra Chiến lược tham gia các hiệp định thương mại khu vực của Nhật Bản, của Trung Quốc, Hàn Quốc, của Indonesia; so sách các chiến lược ấy và những bài học được rút ra đối với Việt Nam khi tham ra RTA và một số gợi ý từ bài học của các nước Đông Á.