Hồ Tây là một hồ nước tự nhiên lớn nhất ở nội thành thủ đô Hà Nội, nằm ở quận Tây Hồ. Hồ có diện tích hơn 500 ha và chu vi khoảng 14,8km.

Hồ Tây trước đây còn có các tên gọi khác như Đầm Xác Cáo, Hồ Kim Ngưu, Lãng Bạc, Dâm Đàm, Đoài Hồ,… Hồ Tây là một đoạn của sông Hồng xưa trong quá trình ngưng đọng lại sau khi sông đổi dòng chảy. Chúng ta cùng tìm hiểu về lịch sử hình thành và quá trình phát triển Hồ Tây nhé!

1. Lịch sử hình thành Hồ Tây

Hồ có từ thời Hùng Vương (Theo sách Tây Hồ chí). Thời điểm đó, nơi đây là một bến giáp sông Hồng, thuộc động Lâm Ấp, nên người ta đặt đây là bến Lâm Ấp.

Dưới thời Hai Bà Trưng, xung quanh hồ có rất ít người sinh sống, và họ thường sống bằng nghề ăn bắt thú rừng, các loại thủy sản như tôm, cua, cá và trồng trọt.

Hồ được bao bọc bởi rừng thực vật với những loại cây chủ yếu như tre ngà, bàng, gỗ tầm,… Ngoài ra, nơi đây còn là nơi chứa đựng các loại động vật vừa và nhỏ, có cả những loại thú quý hiếm. Hiện nay vẫn có hệ sinh thái phong phú với các loại thực vật như sen, tảo,.. hay động vật thì là nguồn khai thác ốc dồi dào.

Về địa lý, đây là hồ ngoại sinh, dạng lòng chảo, nó đã được ngành địa chất và lịch sử của nước ta chứng minh là một phần của sông Hồng.

Dưới thời nhà Lý và Trần, thì nơi đây là một thắng cảnh. Nó đã được tìm thấy và khai thác. Nhân dân dưới thời đó đã biến nơi đây thành nơi khai hoang, lập ấp và nuôi tầm dệt lụa.

2. Các tên gọi của Hồ Tây

Qua từng thời đại, qua từng cách nhìn và tư duy khác nhau. Hồ đã trải qua hàng trăm năm lịch sử. Chính vì thế, nó cũng được gọi với nhiều cái tên khác nhau qua từng thời kì.

Đầm Xác Cáo:

Đây được xem là cái tên đầu tiên của Hồ Tây, được nhắc đến trong Lĩnh Nam chích quái do Vũ Quỳnh và Kiều Phú biên soạn vào khoảng năm 1942.

Cái tên Đầm Xác Cáo được gắn liền với sự tích Long Quân cho người bắt và nuôi cáo chín đuôi sống tại đây.

Hồ Kim Ngưu:

Cái tên này gắn liền với sự tích Trâu vàng từ phương Bắc bay về phương Nam để tìm mẹ. Theo truyền thuyết, Thiền sư Minh Không đã đúc một chiếc chuồng đồng, sau khi chuông đúc xong thì đánh một hồi để báo hiệu cho người dân biết đất nước đang thái bình.

Đúng lúc đó, trâu vàng bên Tàu nghe tưởng tiếng mẹ vội đứng dậy và chạy về hướng tiếng chuông. Đến nơi tìm hoài không thấy, nó đã tìm quanh nơi đây, nhảy lên và nằm xuống, biến nơi đây thành một đầm lầy chứa đầy nước. Từ đó, người ta gọi nơi đó là Hồ Kim Ngưu.

Tây Hồ:

Trước cái tên Tây Hồ là tên Dâm Đàm, tuy nhiên, đây là tên húy của vua Lê Thế Tông, chính vì thế, để tránh trùng với tên húy của vua, người ta đổi thành tên Tây Hồ.

Ngoài những cái tên kể trên, thì Hồ Tây còn được gọi với những cái tên khác như: Dâm Đàm, Đoài Hồ, Lãng Bạc.

3. Các di tích lịch sử văn hóa

Hồ có từ thời nhà Lý, Trần đã là danh lam thắng cảnh. Nơi đây được các vua xây dựng các cung điện để giải trí và nghỉ mát, có thể kể đến như: Điện Hàm Nguyên đời nhà Trần, Cung Từ Hoa đời nhà Lý, nay là khu chùa Trần Quốc và Kim Liên.

Xung quanh Tây Hồ có nhiều di tích văn hóa lịch sử như:

Làng Nghi Tàm: có chùa Kim Liên với kiến trúc độc đáo, là quê hương của bà Huyện Thanh Quan.

Làn Xuân La: là nơi thờ bà tổ nghề dệt lĩnh Phạm Thị Ngọc Đô, còn phủ Hồ Tây thờ Liễu Hạnh Công chúa.

Ngoài ra còn các di tích văn hóa khác có thể kể đến như: Làng Nhật Tân, Đường Thanh niên, Làng Kẻ Bưởi,…

Chùa Kim Liên di tích lịch sử tại làng Nghi Tàm. Nguồn: Internet

4. Kết

Nếu ai chưa biết đến Tây Hồ thì có thể chưa biết đến với Hà Nội. Hồ hiện nay đang là một trong những nơi tiềm năng và có khả năng thay thế vị trí trung tâm hiện tại của Hồ Gươm.

Với những thông tin ở trên, hy vọng sẽ giúp các bạn phần nào hiểu được thêm về các di tích, danh lam ở Việt Nam, đặc biệt là Tây Hồ.