LỜI NÓI ĐẦU

    Nước ta có bờ biên dài và nằm ở vị trí quan trọng trong tuyến đường hàng hái Quốc tể. Việt Nam là nước thứ 126 gia nhập Tô chức Hàng hài Thế giới (IM0) và đã tham gia công ước "Đào tạo và cấp bằng cho thuyền viên1978/1995 cùa IMO". Mặt khác, Việt Nam cũng là thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Chính vì vậy, nước ta cần có đội ngũ sỹ quan hàng hải đáp ứng sự đòi hỏi phái triển của ngành Hàng hài trong thời kỳ hội nhập và phát triển kinh tế biển.
    Địa văn hàng hài là một trong những môn học chuyên môn bắt buộc và quan trọng cùa ngành Điều khiển tàu biển. Đáp ứng các yêu cầu đổi mới về công tác đào tạo và tiêu chuẩn hoá giáo trình giảng dạy, học tập, bồi dưỡng nâng cao, huấn luyện thuyên viên và nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáng viên, sỹ quan hàng hài và sinh viên Đại học ngành Điều khiển tàu biển. Nhóm tác già gồm: Tiến sĩ, Thuyền trưởng Phạm Kỳ Quang; Thạc sĩ, Thuyền trưởng Nguyễn Thái Dương và Tiến sĩ, Thuyền trưởng Nguyễn Phùng Hưng đã biên soạn bộ giáo trình "Địa văn hàng hải" gồm 3 tập để làm giáo trình giăng dạy thống nhất và chính thức cho giảng viên, sinh viên và sỹ quan hàng hài. Cụ thế:
    Địa văn hàng hải 1 gồm 7 chương do Tiến sĩ, Thuyền trưởng Nguyễn Phùng Hưng làm chủ biên, nhằm trang bị cho sinh viên và sỹ quan hàng hải khối lượng kiến thức cơ bản liên quan đến:Các khải niệm cơ bản; phương pháp xác định hướng trên biển; xác định quãng đường tàu chạy trên biển; phép chiếu hải đồ; hài đồ, thao tác và công tác tu chỉnh hài đồ: hệ thống, thiết bị báo hiệu hàng hải; các ấn phẩm hàng hài trên tàu biển.
    Địa văn hàng hài II gồm 6 chương do Tiến sĩ, Thuyền trường Phạm Kỳ Quang làm chủ biên, nhằm trang bị cho sinh viên và sỹ quan hàng hải những kiến thức chuyên sâu liên quan đến nghiệp vụ thao tác và xác định vị tri tàu biển: Dự đoán đường đi cùa tàu bằng cách vẽ; dự đoán đường đi cùa tàu bằng giải tích; cơ sở lý thuyết của việc xác định vị trí tàu hàng mục tiêu địa vân; các phương pháp xác định vị trítàu bằng mục tiêu địavăn; phương pháp đánh giá độ tin cậy và độ chính xác của vị trí xác định. Đặc biệt, trong mỗi chương học, đưa ra những vi dụ điển hình, các câu hỏi và bài tập kiểm tra, các dạng bài tập thao tác luyến đường tàu chạy, giúp cho sinh viên, sỹ quan hàng hài củng cố vững vàng kiến thức đã học, kiến thức nâng cao, kỹ năng thực hành nhằm tăng tính tư duy của sinh viên.
    Địa văn hàng hải III gồm 6 chương do Thạc sĩ, Thuyền trưởng Nguyễn Thái Dương làm chủ biên, nhằm trang bị cho sinh viên và sỹ quan hàng hài những kiến thức chuyên sâu liên quan đến nghiệp vụ dẫn tàu và lựa chọn tuyến đường chạy tàu tối ưu: Các hệ thống vô tuyến dẫn đường; radar hàng hài; thủy triều; hàng hải ven bờ; hàng hải trong tình huống đặc biệt; dẫn tàu theo đường đi có lợi nhất,...
    Mỗi sỹ quan điều khiển tàu biển đểu hiểu rằng, xác định vị tri tàu là việc làm bắt buộc và vô cùng quan trọng. Việc xác định vị trí tàu được thực hiện tại bất cứ thời điềm nào khi tàu hành trình trên biển và neo đậu. Nghĩa là từng giờ trong ngày và hết ngày này sang ngày khác, khi tàu hành trình hay neo đậu, sỹ quan điểu khiển tàu biển có trách nhiệm xác định vị trí tàu.
    Nội dung của Địa văn hàng hài II gồm 6 chương:
    Chương 8. Dự đoán đường đi của tàu bằng cách vẽ
    Chương 9. Dự đoán đường đi cùa tàu bằng giải tích
    Chương 10. Cơ sở lý thuyết xác định vị trí tàu bằng mục tiêu địa văn
    Chương 11. Xác định vị trí tàu bằng các đường đắng trị cùng loại đồng thời
    Chương 12. Xác định vị tri tàu bằng các đường đẳng trị khác loại đồng thời
    Chương 13. Xác định vị trí tàu bằng các đường đẳng trị không đồng thời
    Nhóm tác giả trân trọng cám ơn các thế hệ cán bộ, các giảng viên Khoa Điều khiển tàu biến đã có những tài liệu quý, đóng góp nhiều ý kiến bổ ích, góp phần hoàn thành giáo trình này.
    Nhóm tác giả trân trọng cám ơn các nhà khoa học, các cán bộ, đồng nghiệp khác đã quan tâm, động viên và đóng góp nhiều ý kiến xây dựng cho giáo trình.
    Nhóm tác giả xin bày tỏ lòng cám ơn đến gia đình, người thân và bạn bè luôn ủng hộ, khích lệ và tạo mọi điều kiện tốt nhất đê hoàn thành giáo trình này.
    Bộ giáo trình "Địa văn hàng hải" giúp giàng viên, sinh viên Khoa Điểu khiển tàu biển, sỹ quan hàng hải và một số chuyên ngành khác có liên quan như: Bào đảm an toàn hàng hải, hoa tiêu hàng hài,... có tài liệu chuẩn và thống nhất để giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học, huấn luyện và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ hàng hải. Đồng thời là tài liệu tham khảo thiết thục và hữu ích cho bạn đọc quan tâm đến lĩnh vực này.
    Mặc dù nhóm tác giả có nhiều cổ gắng trong quá trình biên soạn, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết. Rất mong sự đóng góp của bạn đọc để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn.
    Mọi góp ý xin gửi về theo địa chì E-mail: hanehaìdktb(3).vimaru. vn. Bộ môn Hàng hải học, Khoa Điểu khiển tàu biển, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, số 484, Lạch Tray, Quận Ngô Quyền, TP. Hài Phòng.
    Tác giả

    MỤC LỤC
    Lời nói đầu
    Chương 8. Dự đoán đường đi của tàu bằng cách vẽ
    Chương 9. Dự đoán đường đi cùa tàu bằng giải tích
    Chương 10. Cơ sở lý thuyết xác định vị trí tàu bằng mục tiêu địa văn
    Chương 11. Xác định vị trí tàu bằng các đường đắng trị cùng loại đồng thời
    Chương 12. Xác định vị tri tàu bằng các đường đẳng trị khác loại đồng thời
    Chương 13. Xác định vị trí tàu bằng các đường đẳng trị không đồng thời