Cuốn sách: Quan niệm và kỳ vọng của cha mẹ trong giáo dục con lứa tuổi trung học cơ cở là kết quả của đề tài nghiên cứu cấp Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, thực hiện trong 2 năm 2019-2020. Mục đích của nghiên cứu là khảo sát quan niệm và kỳ vọng của cha mẹ trong giáo dục con ở lứa tuổi vị thành niên trong các gia đình Việt Nam hiện nay nhằm đưa ra một số kiến nghị hay hàm ý khoa học, hướng đến việc cải thiện mối quan hệ cha mẹ - con và sức khỏe tâm lý của gia đình. Nội dung của cuốn sách được thể hiện trong 6 chương:

Chương 1: Trình bày các vấn đề chung, những nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về quan niệm và kỳ vọng của các bậc cha mẹ trong giáo dục con.

Chương 2: Quan niệm về một người cha tốt, người mẹ tốt và một người con tốt

Chương 3: Kỳ vọng của cha mẹ đối với con

Chương 4: Phong cách làm cha mẹ

Chương 5: Cảm nhận hạnh phúc của cha mẹ và của con                                                                              

Chương 6: Mối quan hệ giữa quan niệm, kỳ vọng, phong cách giáo dục và cảm nhận hạnh phúc.

Quan niệm và kỳ vọng về con có thể là thách thức trong quá trình làm cha mẹ. Quan niệm và kỳ vọng về con ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển và chất lượng cuộc sống, sức khỏe của gia đình, tới chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai. Có lẽ các kiến thức và kỹ năng làm cha mẹ hay giáo dục con bắt đầu từ quan niệm và kỳ vọng của họ về con cái. Nói cách khác, câu hỏi đầu tiên có thể đặt ra là cha mẹ quan niệm thế nào là “cha mẹ tốt” và “người con tốt” trong bối cảnh hiện nay? Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hành vi làm cha mẹ không tốt sẽ tác động rất xấu đến trẻ và ngược lại, làm cha mẹ tốt có tầm quan trọng đặc biệt đối với sức khỏe (thể chất và tâm thần) cũng như sự phát triển của trẻ. Tồn tại một mối tương quan thuận giữa làm cha mẹ tồi và lạm dụng trẻ, sự thiếu hụt thực hành làm cha mẹ tích cực dẫn đến những vấn đề về xã hội, trí tuệ và cảm xúc ở trẻ.

Kết quả của một số nghiên cứu cho thấy, dường như phong cách làm cha mẹ, các thực hành làm cha mẹ trong các gia đình Việt Nam đang thay đổi trong bối cảnh mới. Bản thân thực hành làm cha mẹ đã trở thành vấn đề vì nó đã khác so với trước đây hay truyền thống. Nghiên cứu về làm cha mẹ (quan niệm, kỳ vọng, phong cách giáo dục, thách thức, mục tiêu dài hạn…) sẽ cung cấp những hiểu biết cần thiết để giúp cải thiện mối quan hệ cha mẹ - con cái, quá trình giáo dục, xã hội hóa trẻ trong gia đình, tạo dựng nên những gia đình mạnh khỏe và vững mạnh hơn. Đó cũng là đóng góp cho việc xây dụng gia đình hạnh phúc, khỏe mạnh về mặt tâm lý và vững bền ở Việt Nam. Cụ thể, nghiên cứu này được tiến hành để trả lời các câu hỏi:

-         Thế nào là người con tốt, người cha mẹ tốt theo quan niệm của hai thế hệ?

-         Cha mẹ có kỳ vọng gì ở con và tới mức nào? Những kỳ vọng đó có chuyển thành áp lực hay không và nếu có thì có liên quan gì tới sự hài lòng, cảm nhận hạnh phúc ở hai thế hệ?

Việc xem xét quan niệm và kỳ vọng của cha mẹ đối với con cái cùng với phong cách giáo dục và cảm nhận hạnh phúc của họ sẽ cung cấp những hiểu biết cần thiết để cải thiện mối quan hệ cha mẹ - con, cách thức giáo dục thế hệ trẻ khỏe mạnh, có động lực phấn đấu và thành công.