Tháng 02/2020

*** Vì khó khăn trong tăng trưởng, nên chúng ta mới phải tái cơ cấu, phải tìm nguồn tăng trưởng mới, phải tìm không gian mới, phải giảm chi phí, nên vì thế sẽ dễ thúc đẩy cải cách hành chính, chuyển đổi mô hình kinh doanh, ứng dụng CNTT, ứng dụng công nghệ mới để tăng trưởng. Thường thì trong khó khăn mới có giải pháp đột phá. Có một số việc mà chúng ta đang chậm, đang cân nhắc, nhưng lại có thể thúc đẩy tăng trưởng thì nên quyết định ngay lúc này. Thí dụ:

- Sớm cho thí điểm Mobile Money, Quý I/2020, cấp cho các nhà mạng viễn thông, vùng phủ dịch vụ thanh toán điện tử sẽ mau chóng đến 100% người dân. Thúc đẩy thương mại điện tử, các sàn giao dịch hàng hoá nông nghiệp, nhất là vùng xa, thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến, thúc đẩy các công ty fintech, các Công ty khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, giúp tăng trưởng kinh tế. Tất cả các quốc gia cho phép Mobile Money đều tạo ra tăng trưởng kinh tế, tới 0,5%.

*** Việc đấu giá tần số 4G/5G, do đây là lần đầu đấu giá nên vướng mắc một số qui định nên chậm, cần phải có quyết định đặc biệt của Chính phủ, để có thể đấu giá quý I/2020, thì Nhà nước thu về 6-8.000 tỷ cho ngân sách, các nhà mạng bỏ tiền đầu tư sẽ kích cầu cho xã hội, tạo ra các dịch vụ mới sẽ tăng doanh thu cho nhà mạng. Cũng góp phần tăng trưởng. 

- Thúc đẩy chương trình chuyển đổi máy 2G lên máy 4G/5G, thông qua một số giải pháp như, hạn chế nhập khẩu máy 2G; thúc đẩy Công ty Việt Nam sản xuất máy 4G giá rẻ, khoảng 40-45$; các Công ty muốn cài thẳng ứng dụng dịch vụ của mình vào máy di động trong chương trình này thì hỗ trợ một phần giá máy; nhà mạng không khuyến mại 2G, có gói cước thúc đẩy chuyển đổi sang 4G/5G. Như vậy, Chính phủ không phải bỏ chi phí nhưng tỷ lệ máy 4G/5G sẽ tăng nhanh. Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế thì Việt Nam, số máy 4G/5G tăng thêm 10%, tức là cứ 10 triệu máy tăng thêm thì có thể thúc đẩy tăng trưởng GDP thêm tới 0,5%. Người dùng máy điện thoại thông minh sẽ năng động hơn trong hoạt động kinh doanh, giải trí và tiêu dùng.

- Thúc đẩy Make in Vietnam, các sản phẩm điện tử viễn thông Việt Nam, các sản phẩm CNTT Việt Nam, như thiết bị 4G/5G, máy điện thoại thông minh 4G/5G, phần mềm, một số Công ty Việt Nam đã sản xuất được, đã xuất khẩu được. Nhưng các doanh nghiệp lại chưa dùng của nhau nhiều, vẫn tập trung mua của nước ngoài, mặc dù chất lượng không kém hơn mà giá lại rẻ hơn. Đây là lúc Chính phủ nên thúc đẩy sử dụng thiết bị, sản phẩm Việt Nam, giúp các công ty này phát triển và lớn mạnh, từ đó tăng năng lực cạnh tranh quốc tế để xuất khẩu mạnh hơn.

- Về viễn thông, tăng trưởng tụt giảm, phần nhiều là do cạnh tranh không lành mạnh, như sim rác với giá dưới giá thành, khuyến mại khủng lôi kéo khách hàng. Quản lý nhà nước cũng đã vào cuộc nhưng biện pháp chưa mạnh mẽ. Đây cũng là lúc quản lý nhà nước phải mạnh tay, chấn chỉnh lại, cạnh tranh đúng pháp luật, thì doanh thu sẽ tăng trưởng bù được sụt giảm do dịch, và có thể tăng trưởng cao hơn.

- Hiện tại, rất nhiều doanh nghiệp công nghệ số xuyên biên giới đang có doanh thu tại Việt Nam, nhưng lại chưa đóng thuế. Theo thống kê chưa đầy đủ thì GAFA, tức là 4 ông lớn Google, Apple, Facebook, Amazon, đang phát sinh doanh thu tại Việt Nam hàng tỷ đô la, nhưng lại chưa đóng thuế. Đề nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp tìm giải pháp để các Công ty này đóng thuế, tăng thu hàng ngàn tỷ cho ngân sách, nhưng cái quan trọng hơn là để các Công ty trong nước cạnh tranh không bị thiệt thòi khi phải đóng thuế, tuân thủ luật pháp Việt Nam, giúp các Công ty này tăng trưởng tốt hơn, và vì thế mà góp phần cho tăng trưởng kinh tế.

- Về truyền thông, nếu làm tốt thì lại tạo ra tinh thần dân tộc, vươn lên mạnh mẽ. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông lập Tiểu ban Truyền thông để làm tốt công tác này. Việc tạo tâm lý ổn định và tích cực phát triển kinh tế lúc này là quan trọng. Cái thuận lợi là các phương tiện truyền thông báo chí nằm trong hệ thống chính quyền, tham gia tích cực, cơ bản là tuân thủ chỉ đạo của ban chỉ đạo, dẫn nguồn tin gốc. Các mạng xã hội trong nước đã có số người dùng khoảng 75% so với mạng xã hội nước ngoài, các mạng mạng xã hội trong nước vừa qua rất tích cực chủ động tham gia chống dịch, nêu cao tinh thần dân tộc. Còn mạng xã hội nước ngoài thì khi có yêu cầu của quản lý nhà nước thì cơ bản đáp ứng. Một số kênh phát huy hiệu quả là nhắn tin qua mạng viễn thông, với hàng tỷ tin nhắn; kênh đường dây nóng, nhiều chục ngàn cuộc gọi được trả lời; kênh thông tin cơ sở, đặc biệt là loa phường xã, tiếp cận 80 triệu dân hàng ngày 2 lần. 

Sự vào cuộc của các doanh nghiệp công nghệ số, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phát động sáng tạo các ứng dụng, giải pháp CNTT để hỗ trợ chống dịch, rất hiệu quả. Không chỉ các doanh nghiệp mà cả các cá nhân phát triển nhiều ứng dụng, trên nền tảng Web, mạng xã hội. Các thông tin sai, gây hoang mang được phát hiện rất nhanh và được xử lý khá triệt để. Kể cả các trang thương mại bán khẩu trang giá cao cũng được phát hiện sớm và xử lý.

Nói chung, truyền thông chưa bao giờ vào cuộc tốt như lần này. Cơ bản là do ngay từ đầu, Chính phủ đã ý thức vai trò quan trọng của truyền thông, Thủ tướng Chính phủ trực tiếp yêu cầu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông vào Ban Chỉ đạo. Ta có thể từ đây mà xác định sứ mệnh mới cho truyền thông về góp phần tạo sức mạnh tinh thần để phát triển đất nước.