Tháng 6/2019
*** Quản lý báo chí 3 chân, rất đặc biệt của Việt Nam
- Ban Tuyên giáo: Chỉ đạo nội dung
- Bộ Thông tin và Truyền thông: Quản lý nhà nước
- Hội nhà báo: Đạo đức, nghề nghiệp, tiêu chuẩn
- Biết vận dụng khéo ba chân này thì sẽ rất tốt, khéo là ở chỗ khi nào thì dùng chân nào làm chính.
*** Các vấn đề lớn
- Kinh tế báo chí: Nguồn thu giảm đi, do bị mạng xã hội lấy mất thị phần, số lượng báo lại nhiều
- Xã hội hoá, tự chủ báo chí. Ngân sách nhà nước hạn chế. Phó mặc cho thị trường hết cũng không đúng vì là báo chí cách mạng.
- Mạng xã hội: Ai cũng làm báo. Xã hội nhận thức tin giả là do báo chí, kể cả tin giả của mạng xã hội.
- Quản lý nội dung xuyên biên giới. Quản lý Facebook, Google.
- Buông lỏng quản lý của cơ quan chủ quản báo chí, tổng biên tập. Quản lý phóng viên, phóng viên thường trú tại các địa phương lỏng lẻo.
- Đạo đức báo chí, tiêu chuẩn nghề nghiệp xuống cấp.
- Đi sau về công nghệ.
- Báo hoá tạp chí, trang tin, mạng xã hội.
*** Bộ Thông tin và Truyền thông tháo gõ khó khăn
- Thuế: Công ty Truyền thông khác báo chí cách mạng. Nên giảm thuế cho báo chí xuống 10%. Công ty truyền thông thì 20%.
- Cơ chế đặt hàng báo chí: Ngân sách tăng thêm giúp báo chí 0,1% ngân sách. Đặt hàng là định hướng. Đặt hàng không phải bao cấp. Giúp báo chí trong lúc báo chí đã bị mất 50% doanh thu quảng cáo vào tay mạng xã hội.
- Kinh tế báo chí. 100% bao cấp cũng không đúng. 100% tự chủ cũng không đúng. Nên là 30/70 (ngân sách/tự chủ). Vì báo chí cách mạng có phần định hướng, nên phải có 30%. 20.000 phóng viên, mỗi tháng 3 triệu đồng thì cũng chỉ cần 0,05% ngân sách.
- Công nghệ mới: Bộ Thông tin và Truyền thông phải đứng ra đào tạo, giúp đỡ.
- Nhân lực: Lương cho phóng viên phải theo cơ chế thị trường. Các báo có phần thị trường để có thể trả lương theo thị trường.
- Hỗ trợ các báo chí lớn của các doanh nghiệp lớn. Một năm mua 50-60 tỷ đồng quảng cáo là có thể.
- Trùng lặp thông tin mua nước ngoài, thiếu CSDL để chia sẻ. Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu chủ đề này.
- Hỗ trợ băng thông. Làm việc với nhà mạng để hỗ trợ.
- Cơ chế phát ngôn các bộ. Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tổ chức cơ quan truyền thông cho các bộ.
- Mô hình tập đoàn báo chí, tổ hợp đa phương tiện. Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu và đề xuất.
- Báo Đảng tự chủ thì cũng cho tự chủ nhân sự.
- Đổi mới giáo trình dạy phóng viên.
- Qui hoạch báo chí: Sớm tổ chức hội thảo chuyên đề.
- Bảo tàng báo chí: Bổ sung ngân sách để xây dựng, làm phong phú, góp phần giáo dục truyền thống.
*** Đánh giá báo chí
- Đồng hành cùng đất nước. Bám sát định hướng của Đảng trong tuyên truyền. Tích cực đưa tin, phản ánh phong phú mọi mặt của đời sống kinh tế-văn hóa-xã hội. Tích cực trong phòng chống tham nhũng.
- Góp phần tích cực vào thắng lợi của năm 2018.
*** Một số tồn tại của báo chí
- Sách nhiễu, làm tiền doanh nghiệp, gây thiệt hại cho doanh nghiệp, cũng là thiệt hại cho nền kinh tế.
- Giật tít, đưa tin giật gân nhiều. Khai thác quá sâu đời tư, chi tiết.
- Đưa nhiều tin tiêu cực tạo nên bức tranh xã hội màu xám. Chỉ bám vào view để đánh giá viết bài.
- Báo hoá tạp chí, báo hoá trang tin, báo hoá mạng xã hội.
- Quản lý phóng viên lỏng lẻo.
- Vai trò của cơ quan chủ quản báo chí, của tổng biên tập chưa cao. Vai trò một số chi hội nhà báo yếu.
- Đấu tranh phản bác các sai trái yếu.
- Ngày làm báo tối lên mạng.
- Lấy tin mạng xã hội để làm báo.
- Một số báo chưa bám sát tôn chỉ, mục đích.
*** Chia sẻ khó khăn của báo chí
- Cạnh tranh của mạng xã hội, doanh thu quảng cáo giảm: Thị phần quảng cáo trực tuyến chỉ còn khoảng 30-35%, do mạng xã hội chiếm thị phần. Số lượng báo chí lại nhiều. Đa số các báo phải tự chủ, bươn trải thị trường, đời sống khó khăn.
- Công nghệ thay đổi, báo chí chưa theo kịp.
- Xã hội không phân biệt tin trên mạng xã hội hay báo chí và đều coi là tin của báo chí, kể cả tin giả.
*** Nhấn mạnh lại giá trị ban đầu về báo chí cách mạng
- Muốn đi xa thì phải về gần. Báo chí muốn đi tiếp thì phải quay về 94 năm trước đây, khi báo chí cách mạng ra đời, để tìm lại những giá trị cốt lõi của mình, đó là tính cách mạng và tính tiên phong. Báo chí phải đi đầu trong những vấn đề lớn, vấn đề mới của đất nước và của Đảng. Báo chí cũng phải đi đầu trong việc bảo vệ những nền tảng giá trị của chế độ ta. Với thời đại thông tin như ngày nay thì đi sau nghĩa là không còn giá trị.
*** Đặt ra một số nhiệm vụ cho báo chí
- Báo chí phải thể hiện dòng chảy chính của xã hội Việt Nam. Dòng chảy chính của xã hội ta là tốt đẹp, công cuộc đổi mới của đất nước đang làm Việt Nam thay đổi từng ngày, hơn 30 năm qua, tốc độ tăng trưởng luôn ở mức cao, Việt Nam từ một nước nghèo, chậm phát triển đã trở thành nước có thu nhập trung bình. Báo chí phải phản ánh trung thực dòng chảy chính đó. Không thể để dòng phụ của xã hội thành dòng chính trên mặt báo được.
- Báo chí, truyền thông phải tạo đồng thuận, niềm tin xã hội. Dù viết gì, dù khen hay chê, dù đưa tin tốt hay xấu, thì đều phải vì lợi ích cộng đồng, lợi ích của đất nước, lợi ích của đại cục. Không thể làm xói mòn niềm tin xã hội. Những gương người tốt, việc tốt, doanh nghiệp tốt phải nhiều hơn trên báo chí.
- Báo chí tạo lên khát vọng dân tộc thịnh vượng, hùng cường. Tài nguyên vật chất rồi cũng cạn kiệt, chỉ còn tài nguyên trong não mỗi người Việt Nam là vô hạn. Nhưng điều gì để kích hoạt được tài nguyên vô hạn đó? Đó là khát vọng về một Việt Nam hùng cường. Khát vọng Việt Nam thành nước công nghiệp phát triển, thịnh vượng vào năm 2045, khi đất nước tròn 100 năm giành được độc lập. Báo chí phải góp phần tạo lên và nuôi dưỡng khát vọng đó.
*** Báo chí vượt qua thách thức mới
- Sự xuất hiện của mạng xã hội, bên cạnh mặt tích cực thì tin thiếu kiểm chứng, tin xuyên tạc, tin xấu độc gây hại cho người dân, doanh nghiệp và chế độ đang ngày càng gia tăng. Tiếng ồn đó đang có nguy cơ lấn át báo chí. Hơn lúc nào hết báo chí phải thể hiện những giá trị cốt lõi của mình về đưa tin có kiểm chứng, vì lợi ích chung. Cuộc đấu tranh chống lại tin xuyên tạc và xấu độc là sứ mạng mới của báo chí. Cuộc đấu tranh này sẽ khẳng định lại vai trò của báo chí trong giai đoạn mới.
- Báo chí ngoài đưa tin thì nên phân tích nhiều hơn, điều tra phóng sự nhiều hơn, những bài viết xã luận nhiều hơn. Ngoài đưa tin về những tồn tại thì nhiều hơn những đề xuất góp phần cho đất nước phát triển. Là những cái mà mạng xã hội không làm được.
- Cái xấu, cái tồn tại luôn có ở ngoài kia. Nhưng chỉ ra cái xấu, cái tồn tại và đấu tranh với nó luôn tạo động lực cho sự phát triển bền vững của chúng ta. Báo chí cách mạng phải luôn tiên phong trong cuộc đấu tranh này.
- Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, khi mà công nghệ, nhất là công nghệ số đang len lỏi vào mọi lĩnh vực của kinh tế - văn hoá - xã hội. Báo chí phải áp dụng công nghệ nhiều hơn, thậm chí đi đầu trong áp dụng công nghệ mới. Vì chính công nghệ sẽ giúp báo chí giải quyết được các vấn đề của mình, cả vấn đề cũ và vấn đề mới. Năm 2019, Chính phủ sẽ tuyên bố chuyển đổi số quốc gia, trong đó có chuyển đổi số cho lĩnh vực báo chí.
*** Qui hoạch báo chí, nhiệm vụ trọng tâm 2019
- Qui hoạch báo chí đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành. Qui hoạch này là giúp báo chí phát triển bền vững. Bộ Thông tin và Truyền thông tập trung triển khai, cơ bản phải xong trong năm 2019. Giải quyết tốt các vấn đề phát sinh khi thực hiện qui hoạch.
*** Hỗ trợ của Chính phủ
- Chính phủ sẽ tạo các cơ chế mới cho báo chí phát triển: Tự chủ báo chí phải được hiểu theo nghĩa cái nào tự chủ được thì phải tự chủ hơn, cái nào cần hỗ trợ, đặt hàng, giao nhiệm vụ thì vẫn phải làm.
- Chính phủ phải có thêm ngân sách để đặt hàng báo chí.
- Xem xét thuế cho các cơ quan báo chí cách mạng.
- Đào tạo nhân lực cho báo chí cách mạng phải là một phần trách nhiệm của Chính phủ.
- Chính phủ sẽ tạo điều kiện để hình thành một số cơ quan báo chí có qui mô lớn, làm đầu tàu cho báo chí Việt Nam.
- Hỗ trợ công nghệ, cơ sở dữ liệu chia sẻ dùng chung.
- Các công ty cung cấp nội dung, nền tảng xuyên biên giới sẽ phải hoạt động theo luật pháp Việt Nam, giống như các công ty trong nước để đảm bảo sự công bằng cho các công ty trong nước.
