16/9/2021

Kính thưa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính,

Kính thưa các đồng chí chủ trì Hội nghị,

Kính thưa các đồng chí Lãnh đạo Trung ương và địa phương,

Kính thưa các đồng chí,

Tôi xin phát biểu về xây dựng thể chế cho chính phủ số và kinh tế số.

Trong khoảng 20 năm qua, Báo cáo xếp hạng Chính phủ điện tử thực hiện bởi Liên hợp quốc được định kỳ công bố 2 năm 1 lần. Lần công bố gần đây nhất năm 2020, thay vì chủ đề Chính phủ điện tử như 10 lần trước đây thì đã chuyển sang chủ đề Chính phủ số. Năm 2020 được coi là năm chính thức khởi đầu của chính phủ số trên phạm vi toàn cầu.

Trong vòng một vài năm gần đây, một số quốc gia đã tuyên bố chiến lược chính phủ số. Thái Lan năm 2017, Singapore năm 2018, Úc năm 2019 và Hàn Quốc năm 2020. 

Ngày 15/6/2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển chính phủ điện tử hướng tới chính phủ số của Việt Nam.

Chính phủ điện tử là chính phủ ứng dụng CNTT để nâng cao hiệu quả hoạt động. Chính phủ điện tử là chính phủ tin học hoá các qui trình đã có, cung cấp trực tuyến các dịch vụ công. Mục tiêu chính của chính phủ điện tử là đưa 100% dịch vụ công lên trực tuyến.

Chính phủ số thì là toàn bộ hoạt động trên môi trường số, có mô hình hoạt động được thiết kế lại, vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số, để có khả năng cung cấp dịch vụ chất lượng hơn, đưa ra quyết định kịp thời hơn, ban hành chính sách tốt hơn, sử dụng các nguồn lực tối ưu hơn, khởi tạo phát triển, dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia, giải quyết hiệu quả những vấn đề lớn trong phát triển triển và quản lý kinh tế - xã hội. Chính phủ số là chính phủ đổi mới mô hình hoạt động, thay đổi qui trình làm việc, thay đổi cách thức cung cấp dịch vụ và nhanh chóng cung cấp các dịch vụ công mới.

Chiến lược chính phủ số của chúng ta đặt mục tiêu năm 2025, Việt Nam vào Top 50 và năm 2030 vào Top 30 thế giới. Đây là một mục tiêu rất tham vọng, khi mà năm 2020, Việt Nam xếp hạng thứ 86.

Chiến lược kinh tế số mà Thủ tướng sẽ ban hành đầu Quý IV/2021, đặt mục tiêu chúng ta vào nhóm trung bình cao, năm 2025 kinh tế số chiếm 20-25% GDP và năm 2030 là 30-35%. Coi kinh tế số là động lực tăng trưởng chính, chiếm tới 30-40% tăng trưởng GDP.

Đất nước muốn phát triển nhanh và bền vững thì thị trường và Nhà nước đều phải mạnh. Thị trường thì mạnh trong ngắn hạn. Nhà nước thì cần phải mạnh trong dài hạn, tức là phải có tầm nhìn xa, trông rộng. Thể chế đúng và đi trước chính là tầm nhìn xa của Nhà nước, nó dẫn dắt sự phát triển, nó kiến tạo sự phát triển và nó thúc đẩy nhanh sự phát triển, cũng như đảm bảo sự bền vững.

Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tập trung hoàn thiện một số thể chế sau:

1)- Về chính phủ số. Có 2 nhóm vấn đề cần xử lý. 

- Nhóm 1 liên quan đến hoạt động của cơ quan nhà nước trên môi trường số, đó là chuyển sang dùng điện toán đám mây, là qui định toàn bộ hoạt động trên môi trường số, là cơ sở dữ liệu tập trung để cấp dưới không phải báo cáo cấp trên, là ra quyết định dựa trên dữ liệu, là xây dựng chính phủ mở để người dân, doanh nghiệp có thể tham gia góp ý kiến. Nhóm vấn đề này sẽ được giải quyết thông qua việc sửa đổi Nghị định 64 năm 2007 qui định về ứng dụng CNTT trong các hoạt động của cơ quan nhà nước, hoàn thành năm 2021.

- Nhóm vấn đề thứ 2 liên quan đến cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Đó là sự chuyển đổi sang dịch vụ số, cung cấp dịch vụ công qua điện thoại thông minh là ưu tiên hàng đầu - gọi là Mobile First, người dân chỉ cần đăng ký thông tin cá nhân một lần, dịch vụ công cho người dân có thể được cá thể hoá. Nhóm vấn đề này sẽ được xử lý thông qua sửa Nghị định 43 năm 2011 qui định về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến. Hoàn thành năm 2021.

- Nhiều nước có luật chính phủ điện tử. Để chính phủ số Việt Nam phát triển nhanh và vững chắc, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ đề xuất Chính phủ và Quốc hội cho phép xây dựng luật chính phủ số vào năm 2023-2024.

2)- Về kinh tế số

- Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì sửa Luật Giao dịch điện tử năm 2005. Đây là bộ luật chính để tạo ra khung pháp lý cho kinh tế số và sẽ thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế số. Hoàn thành năm 2022.

- Kinh tế số thì rất cần cơ chế sandbox cho phép thí điểm có kiểm soát những mô hình kinh doanh mới. Hiện nay, thủ tục xin phép một thí điểm có thể mất đến 2-3 năm. Thí dụ, thí điểm về mobile money đã gần 3 năm nay vẫn chưa cấp phép được. Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất xây dựng một Nghị định khung cho việc làm sandbox. Hoàn thành vào đầu năm 2022.