Năm 2018 như là một năm mà vận nước đến. Tăng trưởng GDP cao nhất sau nhiều năm, lần đầu tiên cao hơn Trung Quốc. Tinh thần dân tộc lên mạnh mẽ, khắp nơi là khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, một loạt bài hát về tinh thần Việt Nam vang lên khắp mọi nơi. Đây là cơ hội Việt Nam. Tất cả các nước hoá rồng, hoá hổ đều là do cơ hội đến thì tận dụng được. Vậy lúc này là lúc mà chúng ta nên tư duy để xác định các vấn đề lớn mang tính nền tảng, chiến lược, tạo nền tảng để phát triển cho cả giai đoạn tới.

Kỷ nguyên số hoá đã bước vào giai đoạn ba. Giai đoạn một là số hoá thông tin. Ví dụ của nó là văn bản giấy thì được số hoá và lưu trữ, xử lý trên máy tính. Giai đoạn hai là số hoá qui trình, số hoá từng chức năng theo chiều dọc, còn gọi là ứng dụng CNTT. Ví dụ của nó là phần mềm quản trị nhân lực. Giai đoạn ba là số hoá tổ chức, là số hoá theo chiều ngang, là đưa toàn bộ hoạt động của tổ chức lên môi trường số, là thay đổi cách vận hành của tổ chức, còn gọi là chuyển đổi số. Ví dụ của nó là không còn việc cấp dưới báo cáo cấp trên, cấp trên muốn có thông tin gì, phân tích gì thì dùng phần mềm để khai thác kho dữ liệu của tổ chức.

Trong một thế giới biến động nhanh, khó dự đoán, dịch bệnh mang tính toàn cầu thì thì nền kinh tế phải có tính linh hoạt và có sức chống chịu cao. Đó là kinh tế số. Mà thương mại điện tử là yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế số.

Chuyển đổi số là thay đổi cách hoạt động của hệ thống. Bởi vậy, người đứng đầu tổ chức phải là người dẫn dắt quá trình chuyển đổi này. Tỉnh ủy phải có Nghị quyết, sau đó chính quyền phải có chiến lược. Người đứng đầu không dẫn dắt thì không thành công.

Chủ trì hội nghị truyền hình trực tuyến về công tác chuyển đổi số tại Thái Nguyên, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã giúp các địa phương có cách tiếp cận mới khi trao đổi, giải quyết những vấn đề, những “nỗi đau” của chính mình.

TP. Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên trong cả nước ban hành Chương trình Chuyển đổi số ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia. Bộ Thông tin và Truyền thông trân trọng cảm ơn Thành phố đã hưởng ứng mạnh mẽ, đi đầu trong triển khai chuyển đổi số quốc gia. Cái mới thì bao giờ cũng rất cần những người dấn thân đi đầu. Mở đường thành công của TP. Hồ Chí Minh sẽ kéo theo cả đất nước thành công.

Chuyển đổi số là sự phát triển tiếp theo của ứng dụng CNTT, nhưng là sự phát triển mang tính đột phá. Đột phá ở chỗ, nó đưa mọi hoạt động lên môi trường số, toàn dân và toàn diện, tạo ra một không gian hoàn toàn mới. Đột phá ở chỗ, nó thay đổi cách chúng ta vận hành công việc và cuộc sống. Đột phá ở chỗ, càng nhiều người dùng thì càng rẻ, càng dùng thì càng giỏi lên, công nghệ càng phát triển. Đột phá ở chỗ, việc dám thay đổi và áp dụng mô hình mới quan trọng hơn việc phát triển công nghệ. Đột phá ở chỗ các nước đi sau thì ứng dụng mạnh mẽ hơn, nhanh hơn và thành người đi trước. Đột phá ở chỗ, nơi nào khó khăn hơn, đói nghèo hơn thì ứng dụng hiệu quả hơn. Đột phá ở chỗ, nó làm cho những người nghèo nhất tiếp cận được những dịch vụ tốt nhất, nhưng với giá rất rẻ. Đột phá ở chỗ, mỗi người, mỗi hộ, mỗi doanh nghiệp nhỏ có thể tiếp cận thị trường toàn quốc và toàn cầu, thúc đẩy mọi người có thể kinh doanh và làm giàu. Đột phá ở chỗ, nó không bắt buộc chúng ta phải đi qua giai đoạn bắt kịp, rồi đến tiến cùng và sau đó mới là vượt lên, mà có thể đi đầu ngay từ đầu và qua đó mà bứt phá vươn lên, thay đổi thứ hạng, dẫn dắt địa phương khác, nước khác.

Việt Nam chỉ có thể thay đổi thứ hạng nếu đi cùng nhịp với nhóm dẫn đầu thế giới về cái mới. Và muốn đi nhanh thì phải bỏ đi gánh nặng của quá khứ. Như Steve Jobs từng nói: “Cái chết là sáng tạo tuyệt vời nhất của cuộc sống”. Truyền hình tương tự đã hoàn thành sứ mạng của nó. Việc chuyển từ truyền hình tương tự sang công nghệ truyền hình số thế hệ thứ hai giúp chúng ta đi cùng các nước dẫn đầu thế giới về công nghệ truyền hình.

Doanh thu viễn thông tăng trưởng 5%, chủ yếu là do băng rộng di động (tăng 14%) và băng rộng cố định (tăng 8%), nhưng thoại và nhắn tin sụt giảm mạnh (giảm 11%). Như vậy, muốn tăng trưởng cao thì phải có không gian mới, không thể chỉ dựa trên thị trường truyền thống. Tức là phải mở rộng khái niệm về viễn thông nếu muốn tăng trưởng trên 10%.

Tại Diễn đàn doanh nghiệp công nghệ số lần thứ nhất năm 2019, các doanh nghiệp điện tử, viễn thông, công nghệ thông tin, công nghệ số đã được thống nhất dưới một cái tên là doanh nghiệp công nghệ số. Sau Diễn đàn, Thủ trướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam với bốn loại hình doanh nghiệp, có doanh nghiệp làm chủ công nghệ lõi, có doanh nghiệp phát triển sản phẩm, có doanh nghiệp triển khai và có doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trong khoảng 20 năm qua, Báo cáo xếp hạng Chính phủ điện tử thực hiện bởi Liên hợp quốc được định kỳ công bố 2 năm 1 lần. Lần công bố gần đây nhất năm 2020, thay vì chủ đề Chính phủ điện tử như 10 lần trước đây thì đã chuyển sang chủ đề Chính phủ số. Năm 2020 được coi là năm chính thức khởi đầu của chính phủ số trên phạm vi toàn cầu.

VTV là đài truyền hình quốc gia. Có uy tín và độ lan tỏa rộng. Có ảnh hưởng rất lớn, nếu không nói là lớn nhất, tới nhận thức của người dân. Cho nên, VTV là công cụ tuyên truyền số 1 của Đảng và Nhà nước. Là cơ quan báo chí có doanh thu quảng cáo lớn nhất (5.000 tỷ) vượt xa người thứ 2 (2.000 tỷ, Vĩnh Long). 

Thách thức lớn nhất của báo chí hiện nay là tiếng ồn Fake News của mạng xã hội quá lớn, có thể làm át tiếng nói của báo chí. Vì sự sinh tồn của mình, báo chí phải đấu tranh với tin xuyên tạc, tin xấu độc trên mạng. Và đó cũng là sứ mệnh mới của báo chí. Hơn bao giờ hết, tiêu chuẩn nghề báo, đạo đức nghề báo, giá trị cốt lõi của báo chí với tin có kiểm chứng lại được đề cao. Mạng xã hội đang tạo ra cơ hội cho báo chí để thể hiện lại các giá trị căn bản của báo chí.  

Quản lý báo chí 3 chân, rất đặc biệt của Việt Nam - Ban Tuyên giáo: Chỉ đạo nội dung - Bộ Thông tin và Truyền thông: Quản lý nhà nước - Hội nhà báo: Đạo đức, nghề nghiệp, tiêu chuẩn - Biết vận dụng khéo ba chân này thì sẽ rất tốt, khéo là ở chỗ khi nào thì dùng chân nào làm chính. 

Báo cáo chỉ tập trung vào các thông tin chống phá Đảng, Nhà nước, các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Báo cáo cũng chỉ tập trung vào các trang Web/Blog và mạng xã hội nước ngoài. Đây vốn là các vấn đề nổi cộm, kéo dài, đánh thẳng vào chế độ của ta, ngày càng tăng, tiềm ẩn nguy cơ mất chế độ, cần có xử lý một cách cơ bản, trước khi diễn ra Đại hội đảng các cấp, tức là trong năm 2019, cơ bản phải xong. 

Báo chí phải thể hiện được dòng chảy chính của xã hội. Dòng chảy chính của Việt Nam đang là tốt, đang là một trong những nước phát triển tốt nhất trên thế giới, nhiều nước ngưỡng mộ, học tập. Chúng ta còn không ít tồn tại, và mãi mãi sẽ còn các tồn tại, nhưng so với thế giới thì chúng ta đang trong top đầu của các nước đang phát triển. 

Khối báo chí quân đội là một trong các khối báo chí mạnh, có lực lượng hùng hậu, với 55 cơ quan báo chí, nhiều nhất trong khối báo chí các bộ, ngành, địa phương. Trong số này, đã có 10/55 cơ quan báo chí thực hiện loại hình điện tử. Báo chí quân đội đã thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền về mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị, xã hội…, nhất là các nội dung về quân sự, quốc phòng, đặc biệt có thế mạnh trong việc duy trì và tổ chức được nhiều loạt bài đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác lại các luận điệu xuyên tạc, gây chia rẽ, thông tin sai sự thật, xấu, độc trên báo chí và trên mạng xã hội của các thế lực thù địch, giúp định hướng dư luận xã hội. Đây cũng khối báo chí hầu như không để xảy ra sai phạm trong hoạt động báo chí. 

Vietnamnet là một tờ báo lớn, một tờ báo điện tử lớn, một tờ báo công nghệ, với trên 2 triệu người đọc mỗi ngày. Ra đời từ rất sớm, đi đủ chặng đường báo điện tử Việt Nam, đi đủ chặng đường Internet Việt Nam, 21 năm. Thời gian là thử thách quan trọng, Vietnamnet đã vượt qua thử thách đó và đã khẳng định được mình. Bây giờ là vươn lên, là trỗi dậy. 

Báo chí phải thể hiện dòng chảy chính của xã hội, lan tỏa năng lượng tích cực, tạo sự đồng thuận xã hội, tạo niềm tin xã hội và tạo lên khát vọng về một Việt Nam hùng cường thịnh vượng.

Năm 2018 là một năm mà tinh thần và khát vọng dân tộc lên cao. Và nó góp phần tạo nên sự thành công toàn diện của năm 2018. Báo chí, tuyên truyền đã có đóng góp của mình. Năm 2018 cũng là năm mà chúng ta nói về báo chí phải thể hiện dòng chảy chính của xã hội Việt Nam, tạo nên đồng thuận, niềm tin xã hội và khát vọng Việt Nam hùng cường thịnh vượng. Có một sứ mệnh lớn lao, ý thức về sứ mệnh đó sẽ giúp chúng ta làm việc khác đi và hành động khác đi, ý thức trách nhiệm được nâng lên.